पोवारी बालकथा

 

पोवारी इतिहास साहित्य एंव उत्कर्ष द्वारा आयोजित, पोवारी बालकथा स्पर्धा,  दि. १७/०८/२०२०

विषय सूची

क्रमांक	रचना	रचनाकार को नाव	पृष्ठ क्र.
1.	साहस	शारदा चौधरी	3
2.	कसो ना मुसोच्	सौ. छाया सुरेंद्र पारधी	4
3.	करम को फल	श्री गुलाब बिसेन	5
4.	जाणिव	डॉ. शेखराम परसराम येळेकर नागपूर	9
5.	असी पाहिजे टुरी	श्री डी पी राहांगडाले	10
6.	सच्ची दोस्ती	सौ.वर्षा पटले रहांगडाले	1

 

           आयोजक                                                                               परीक्षक

सौ छाया सुरेंद्र पारधी                                                              श्री ओसी पटले  इतिहासकार

1.   साहस

सालेभाटा गांव मा झिंगू नाव को एक कास्तकार रवत होतो.उन्हारो को छुट्टी मा वोको बेटी को बेटा शेखर अना पुतनी को बेटा गुलाब परीक्षा भयेपर गावतर खानला आया होता. वय खेलता-खेलता आया अना झिंगू बाबाजीको मंगं लुकान बस्या. बाबाजीं नं उनला लुकान को कारण बिचारीस.

उंदीर दिसेव मुन वोको भेव लक तुमरो कन आमी लुकान आया असो दुही नं सांगीन.तब झिंगू बाबाजी मन मा हासकर उनला कवन बस्या "वू एक लहानसो उंदीर अना तुमी आठ साल का दुही सेव तं मंग येकोमा घबरान की का बात से? चलो आज मी तुमला एक कथा सांगूंसू." ध्यान लक आयको.

       जंगल मा एक गांव होतो. वोनं गांवमा टेकडी पर एक घर होतो.वोनं घरमा रुपाली ना वोकी माय रवत होती.एक दिवस अर्धो रात मा एक बाघ उनको घरं आयेव ना उनकी एक शेरी खाइस.बाकी की शेरी बोंबलंन बसी. उनको आवाज आयकस्यांन रुपाली उठी अना देखन बसी,तं वोला बाघ दिसेव. वा घबराई नही.वोनं डंडा धरीस अना बाघ ला खेदाळन बसी. बाघ नं वोको पर ना वोको माय पर हल्ला करीस.  दुही माय बेटी जखमी भई. पर रुपाली नं हिंमत लक बाघ को सामना करीस अना बाघ ला खेदाळन मा सफल भई. सब लोकं नं वोको कौतुक करीन अना सरकारनं वोको गौरव करीस. 

 बाबाजी कवन बस्या "आई बात समज मा.आजपासून रुपाली वानी हिम्मतवान बनो."

सिख- संकट मा हिम्मत,साहस लक काम लेये पायजे.

✍️शारदा चौधरी, भंडारा

2.   कसो ना मुसोच्

   अजपासुन रामू की स्कूल चालू होनकी होती।पर अज ओको पोटमा सकारपासुनच दुखत होतो। आपलो आईंला घड़ी घड़ी

बुलावत होतो  "अाई मोरो पोटमा कसो ना मुसोच लगसे।

अजी रामू का बाबूजी देखो ना ,मी डॉक्टर ला बुलाई सेव।

रामू की अाई भी मोठ्यानं चिंता मा होती.बाबूजी भी बीचारन बस्या कसो लगसे ,गुद्गुड लगसे?,  का मुडडा मारख्यान आवसे?, त रामू बस , कसो ना मुसोच लगसे की रट लगावत रहेव.

 

वोत्तो माच डॉक्टर आया ना बीचारन बस्या .पर उनको काई समझ मा नहीं आयेव.

तब बाहर लक रामू को मास्तर जी की आवाज आई. रामू को बाबूजी न ऊनला अंदर बुलाईन. तब मास्तर जी न भी रामू ला बीचारिन,पर ओको एकच उत्तर….कसो ना मूसोच लगसे  तब मास्तर जी को ध्यान मा आायेव, उनन रामू ला बीचारीन, तोरो गृह कार्य भयेव का स्कूल को ….. अना रामू घबरानेव,ना सांगीस,,,,,नहीं, नहीं पुरो नहीं भयेव….

 

मास्तर जी न सांगिन,रामू न छुट्टी को दिनमा मस्त खेलीस कुदिस,ना गृह कार्य नहीं करीस,,,, अज पासून स्कूल चालू होनकी से …..मून भेव को माऱ्या एको पोटमा कसोना ना मुसोचं लगण बसेवं…..सब हासण बस्या……

✍️सौ. छाया सुरेंद्र पारधी

3.   करम को फल

एक जंगलमा दुय कोल्ह्या रवत होता. एकको नाव होतो चिंगा अना दुसरोको होतो टिंगा. दुयी जोळी दोस्तीसाती पुर् जंगलमा मसहुर होती. कोल्ह्याकी जात धोकेबाजीसाती सुप्रसिद्ध से पर हे आपल् बिरादरीला अपवाद होता. दुयी एकदुसरोका साजरो दोस्त होता. दुयीजन मिलस्यान शिकार करत अना आपलो पोट भरत. कब् खुद शिकार करत त् कब् दुसर् मोठ् प्राणीनन् करे शिकारलक पोट भरत. 

दुयीजन हररोज सकारीसकारी शिकारला निकलत. मिलस्यान शिकार करत. अना मिलबाटस् शिकार खात. चिंगा कोल्ह्या स्वभावलक समजुतदार अना मनको दिलदार होतो. टिंगा कोल्ह्या थोळो स्वार्थी स्वभावको होतो. बहुतबार वू चिंगाला फसायस्यान खुद शिकारको जादा हिस्सा खायले. असो रयेपरबी दुयीनला एकदुसरो सिवाय गमत नोहतो. दुयीको दोस्ती चांगलीच जमीती.

एकरोज चिंगा अना टिंगा सकार सुकार शिकारला निकल्या. बहुत समय फिरेपरबी वूनला शिकार काही मिली नही. वोकमा उनारोको गरम गरम झकारयीनलक वूनक् आंगकी आग होत होती. एतरोमा अचानकच वूनला ससाको खळका मिलेव. जवरक् एक झुळुपमा तपनक् तळाखालक बचनसाती ससा हातपाय गुंडस्यान बसेतो. वोला वहानलक हकालस्यान चिंगान् मोकर् जागामा आणिस. वोतरोमाच लुकस्यान बसेव टिंगान् कुदस्यान वोकी मान धरीस अना ससाको खेल खलास करीस.

ससाकी शिकार अना वाबी भर तपनमा. दुयीला भलतोच धम भरेतो. सकारपासून भुक्ंपोट जंगलभर शिकारसाती फिरेलक वूनला बहुतच भूक लगीती. वोकंमाबी उनारोक् गर्मीलक गरो सुकस्यान जीव जासेका का असो दुयीला भयेतो. वोकंलक पयले पाणी पियस्यान शिकार खानको दुयीन् ठयरायीन. पयले एकन् पाणी पिवनला जानको. तब्ंवरी दुसरोन् झाळखाल्या सावलीमा बसस्यान शिकार राखनको. बादमा दुसरोन् पाणी पिवनला जानको अना पयलोन् शिकार राखत बसनको.

ठयरायेव हिसाबलक चिंगा पयले पाणी पिवन गयेव.  अना टिंगा शिकार राखत बसेव. घळीभरमाच ससाकी कोवरी शिकार देख टिंगाक् टोंडला पाणी सुटन बसेव. वोकलक चिंगाक् आवतवरी शिकारकी चव चाखस्यान देखनको वोन् सोचिस. एकघन वोन् चव चाखस्यान देखीस. पर वोला एकघन चव चाखस्यान शांत रयस्यान नही भयेव. ससाकी ताजी शिकारच वोक् नजरपुळ् फिरत होती. वोन् काही रयस्यान नही भयेव. अना वोन् चिंगाकी बाट न देखता शिकार खानला सुरू करीस. देखता देखता उपाशी टिंगान् शिकारको चांगलो मासको भाग खाय टाकीस. आखरीमा बच्या सिर्फ हाळा.

पाणी पिवनला गयेव चिंगा वापस आयेपर वोला धक्काच बसेव. टिंगापुळ् शिकारमालक बच्या हाळाच पळ्याता. चिंगालात् बिस्वासच बसत नोहतो. वू टिंगाकन अचंबालक देखन बसेव. चिंगाक् असो शंकास्पद भावलक् देखनोलक टिंगा थातुरमातुर काहीबाही सांगन बसेव.

" चिंगा , तोर् पाणी पिवनला जायेपर याहान बाग आयेतो. वोन् मोला एकटो देखस्यान मोरोपर हमला करीस. अना मोला काही समजनक् पयलेच शिकार खायटाकीस. मी जीव बचावनसाती याहानलक दुर पराय गयेव. तो बुलावूनच कयेव वोतरोमा तूच आय गयेस."

चिंगा स्वभावको भोलो होतो. वोला टिंगाको बोलनो खरोच लगेव.

" ठिक से. सिर सलामत त् पगळी पचास. बची सिकार खायस्यान आपन दुपार काहाळबी. तपन कमी आयेपर रातको सोचबी." चिंगा समजुतदारपणा देखायीस. दुयीनन् बचीकुची शिकार खायीन अना झाळखाल्या सावलीमा सोय गया. पूरी शिकार एकट् टिंगाला मिलेलक टिंगा आपल् हुशारीपर मनक् मनमा खुश भयेव.

असाच एक एक रोज सामने सरकत होता. चिंगाला फसायस्यान टिंगा शिकार खायलेत होतो. चिंगाला उल्लु बनावनकी एकबी संधी वू सोळत नोहतो. पर चिंगा आपल् भोल् स्वभावलक हरबार फसायव जात होतो. असोच एकबार वूनन् दुयी मिलस्यान शिकार करीन. उनारोका दिवस रयेलक वूनला तहान लगीती. पाणी पायस्यान शिकार खानको दुयीनन् ठरायीन. टिंगान् गये बेरा सारको चिंगाला फसावनक् हेतूलक चिंगाला तरापर पाणी पिवनला धाळीस. अना खुद शिकार राखतु बसेव. भूक लगी रयेलक शिकार देखस्यान वोक् तोंडला पाणी सुटेव. वू गये बेरा सारको एकटोनच शिकार खानको सोचतच होतो. वोतरोमा बागको गुर्रानको आवाज आयकस्यान टिंगाला घाम फुटेव. बाघ आपलंकन आवता देख टिंगा घबरायस्यान शिकार झाळखाल्याच सोळस्यान जंगलमा पराय गयेव. घटकाभरमाच बाग झाळखाल्या पोवचेव.वोन् झाळखाल्या पळी शिकार देखीस. पर पोट भरेव रयेलक वोन् शिकारको बासबी नही लेयीस. अना वू पाणीपिवन तराकन निकल गयेव.

इत् पाणी पियस्यान चिंगा झाळखाल्या आयस्यान देखसेत् शिकार जसीकी तसी पळी ! वोला अचंबा भयेव. टिंगाबी झाळखाल्या नोहतो. वोन् घळीभर टिंगाला हाका मारीस पर टिंगाको काहीच पत्ता नही लगेव. आखरीमा नाईलाजलक चिंगा एकटोच शिकार खान बसेव. पोट भरेपर वू वहानच सोय गयेव. चिंगाकी झोप पूरी होयेपर बागक् भेवलक परानेव भूको प्यासो टिंगा वहान आयेव. पर तबंवरी शिकार सरस्यान बच्याता सिर्फ हाळाच !

✍🏼 लेखक - गुलाब रमेश बिसेन ,

मु. सितेपार , ता. तिरोडा , जि. गोंदिया  ४४१९११

मो. नं. 9404235191

 

4.    जाणिव

राजू ना मोनू दुय संगी होता, राजू रट्टा मारस्यानी अभ्यास करत होतो वका गुरूजी बी परीक्षा मा आवनेवाला महत्त्व का प्रश्न पहिलेच सांगत होता. वन् गुरुजीकरच राजू की ट्युशन होती. राजू गुरुजीन् गणितकी ज्या रीत सांगीस वा जसीकी तसीच करत होतो. पन मोनूकी ट्युशन नोहोती. मोनूका अजीच मोनूला अलग अलग रीत सांगस्यानी उदाहरण समजायकन देत होता. अलग रीतलका उदाहरण सोडाईस मनुन गुरुजी मोनूला पुरा मार्क देत नोहता.

 राजूदुन कमी मार्क भेट्या मनुन मोनू बहुत नाराज रवत होतो पन मोनू को अजी वका पेपर देखस्यानी, मोर् टुरान साजरो दिमाक लगाईस  मनुन समाधानी ना खुश होता. मोनूका अजी मोनूला रट्टा मारकन अभ्यास करनोदुन  समजकन अभ्यास करनो कसो श्रेष्ठ से या बात हमेशा सांगत होता. शाळाक् परीक्षा मा मोनूला राजूदुन दुय तीन मार्क कमी भेट्या पन स्कॉलरशिप परीक्षा को निकाल आयेव मोनू को विभागमा ना नागपूर जिल्हा मा दुसरो नंबर आयेव ना राजू बहुत मंग रहेव होतो. स्कॉलरशिप परीक्षा क निकालपरलका मोनू खुश होतो. रट्टा दुन  समजकन अभ्यास करनो कसो श्रेष्ठ से या जाणिव मोनूला भयी होती.

✍डॉ. शेखराम परसराम येळेकर नागपूर

१७/८/२०२०

5.    असी पाहिजे टुरी

               एक गावमा हरबा नावकॉ एक मजुर रवत होतो.ओक बायको को नाव हरका. ओला एक शिला नावकी    टुरी होती.  वा  दुसरी मा  शिकत  होती.वा

मोठी हुशार होती.  हरबा  जवळ एक  शेरी ना ओका

 दुय पाठरू होता.

               एक    दिवस   शेरी  मोठांग क आंगनमा बांधशानी हरबा कामपर गये होतो.  हरका  सयपाक करत होती.सयपाक करता करता हरका  शिला  ला

 कसे,बेटी मी पाणीला जासु,तु सयपाक  कन ख्याल ठेवजो, एतरो सांगशान हरका पाणीला गयी.

             घळीभरमा शेरीको पाठरु ब्या ब्या बोंबलन लगेव,शिला मोठांग जायशान देखन बसी.ओला एक लांडगा आवतानी दिसेव.वा  घबरानी नही. वा रांधन

खोलीमा गयी.ओन चुलोमाकी   एक जळती डुंडकी ( लकळी) आणीस ना लांडग्या क मंग धाई, ना जोर जोरलक आवाज देन बसी.

               लोक जमा भया,  आवाज आयकशानी

 ना शिला ला देखशानी लांडगा पराय   गयेव.अशी हिंमत देखायशानी शिलान आपलं शेरीको ना पाठरु

को ज्यान बचाईस.लोकईन न  ओकी तारीफ करीन,

ना ओला शाबासकी देईन.

दुसरं  दिवस स्कूल मा ओको गुरुजी ना सब टुराटुरी मिळशानी शिलाको सत्कार करीन.

सिख:-संकट काल मा घबराये नही पाहिजे, संकट को ** डटकर मुकाबला करे पाहिजे.

✍डी पी राहांगडाले

    गोंदिया

 

6.    सच्ची दोस्ती

सोनेखारी नावक गाव होतो।वहा सोनू अना मोनू नावका दुय टुरा होता।दुहीजन साजरा संगी .होता।गावमा उनको दोस्ती की सबलोक मिशाल देत होता।संगी पायजे त सोनू मोनू सारखा म्हणून।अर्धो पानमाको पान बाटके खात होता।सोनू घर अक्शा बनत त मोनू ला बूलावत होतो अना मोनू घर घुया को पानकी बळी बनत त सोनू ला बुलावत होतो।म्हणजे काही बी जुनुस वय दुय झन मिलबाटके खात होता।अना एकच सातरो मा जेवत होता।

   एक बार उनको गावमा थंडी को दिवसमा 'हिवाळी टुर्नामेंट' को आयोजन जिल्हा परिषद करलका करनोमा आयोव होतो।गावमा वोकी तयारी जोरसोरलका चलत होती।सोनू मोनू बी संग संगमा काम मा हात बटावत होता।सोनू ला अगर कोनी भलोबूरो कय दे त मोनू कावरोबावरो होय जात होतो।

   टुर्नामेंट साठी गावमा का जे मोठा घर सेत वहा बाहेर गावका खेलनेवाला विद्यार्थी आवनेवाला होता उनको रव्हन की व्यवस्था होणार होती.म्हणजे उनका कँप रव्हनेवाला होता।सोनू को घरमा बी जामखारी जिल्हा परिषद इस्कुल का विद्यार्थी की रव्हन की व्यवस्था भयी होती।

   गावको आखरपरा कबड्डी, खो-खोखो का मैदान आखनो चालू भयोव।आता पुरो सोनेखारी गाव टुर्नामेंट साठी सज्ज भय गयेव होतो।

    अना ऊ दिवस भी आयेव।टुर्नामेंट को पयलो दिवस दिप प्रज्वलित करके लेझीम, डबेल्स की रँली सहीत जोरदार उद्घाटन भयेव।टुर्नामेंट को कारण गावमा आखर परा दुकान बी लग्या होता।खाजो खजकुला,टीकली,फनी का दुकान लग्या होता।गावमा मंडई रहेव वानी लगत होतो।गावनगावका विद्यार्थी (खिलाडी) खेलनसाठी आया होता।अना खेरप्रेमी खेल का सामना देखन आया होता।सामना बडा बढिया रंगत होता।

   सोनू मोनू बी दिवसभर खेल देखनसाठी दिवसभर आखरपराच रव्हत होता।खेल का सामना भया म्हणजे येन वोन दुकानपरा खाजोखजकुला लेत अना खात।सोनू मोनू की उमर काही जास्त नोहोती।इतउतलका वय दस बारा सालका रहेत।सोनू मोनू कीत मस्त चांदीच होती।काही अभ्यास बी करनो पडत नोहोतो।दिवसभर मस्त मस्तीच मस्ती।

     टुर्नामेंट को दुसरो दिवस होतो ।वोन दिवस लेझीम को आयोजन रात्री करनोमा आयो होतो।मनमानी लोक जम्या होता।बडी गर्दी भय गयी होती।दुकान दार बी बहुत आया होता।एकदम सुंदर सजावट भयी होती आखरपर।सोनू मोनू न घडीभर लेझीम देखीन अना संत्रा बिकने वालो बुडगी माय जवळ गया।सोनू जवळ पैसा नोहोता पर मोनू जवळ एक रूप्या होतो वन एकच संत्रा लेईस अना दुयी झन बाटके खायीन।पर सोनू ला अनखी संत्रा खानकी इच्छा भयी होती पर पैसा नोहोता म्हणून उ चूपच रहेव।घडीभर मालका अनखी वय लेझीम देखन गया।सोनू को डोस्का मा काही तरी चलत होतो।मोनूला वन काही च सांगीस नही अना वापस सोनू संत्रा वालो बुडगी माय जवळ गयेव घडीभर उभो रहेव,भाव खबर लेईस अना बुडगी माय की नजर चुकायके दुय संत्रा चोरीस अना पराय गयेव।अना मंग सोनू मोनू जवळ जायके उभो रहेव।घडीभर मालका उगोमुगो संत्रा काहाळके खान बसेव।मोनू न सोनूला खबर लेईस की तोरो जवळ त पैसा नोहोता मंग ये संत्रा आया कहानलका।सोनू जरासो घबरायेव वानी बोलन बसेव।मोनूला जेव समजनो होतो उ समजेव अना सोनूको गालपरा वन जोरदार थापड देईस।अना सीदो लीजाईस वोको बाबूजीजवळ।मोनू सांगन बसेव की काकाजी सोनू न अज संत्रा की चोरी करीस म्हणून।

     सोनू की बोलती बंदच भय गयी होती।वोला आपलो करेव परा बहुत पछतावा भयेव होतो।

सोनू न कसम खाईस की आता ऊ कभीच चोरी नही करनको।

बोधःसच्चो मित्र की संगत खराब माणूस ला बी अच्छो बनावसे।गलती होयेव परा सच्चो मित्र मारनलाबी मंग पुढ नही देख।

✍सौ.वर्षा पटले रहांगडाले

बिरसी (आमगांव)

जि.गोंदिया, दिं. १७/०८/२०२०